กระแสเงินสดอิสระคืออะไร ทำไมนักลงทุนระดับโลกให้ความสำคัญ

การวิเคราะห์งบการเงินเป็นเรื่องสำคัญสำหรับนักลงทุน แต่นอกเหนือจากตัวเลขกำไรสุทธิแล้ว ยังมีอีกหนึ่งตัวชี้วัดที่นักลงทุนระดับโลกอย่าง Warren Buffett ให้ความสนใจเป็นพิเศษ นั่นคือ “กระแสเงินสดอิสระ (Free Cash Flow)” ซึ่งเป็นเครื่องมือวัดความสามารถในการสร้างกระแสเงินสดจากการดำเนินงานของธุรกิจอย่างแท้จริง

กระแสเงินสดอิสระคืออะไร? ทำไมจึงสำคัญ

กระแสเงินสดอิสระ (Free Cash Flow) หมายถึงกระแสเงินสดที่เหลือจากการดำเนินงานหลังจากหักค่าใช้จ่ายในการลงทุนและเงินทุนหมุนเวียนแล้ว ซึ่งเป็นเงินสดที่บริษัทสามารถนำไปใช้ทำอะไรก็ได้ เช่น จ่ายปันผลให้ผู้ถือหุ้น ลงทุนในโครงการใหม่ หรืออาจจะเก็บไว้เป็นเงินสดสำรอง กระแสเงินสดอิสระจึงเป็นตัวบ่งชี้ถึงความสามารถในการสร้างรายได้ของบริษัทที่แท้จริง ไม่ใช่แค่ตัวเลขกำไรสุทธิบนกระดาษเท่านั้น

วิธีคำนวณกระแสเงินสดอิสระ

การคำนวณกระแสเงินสดอิสระสามารถทำได้ด้วยสูตร

โดย

CFO = Cash Flow from Operations หรือ กระแสเงินสดจากการดำเนินงาน เป็นกระแสเงินสดที่ได้จากกิจกรรมหลักของธุรกิจ คำนวณจากกำไรสุทธิบวกรายการที่ไม่ใช่เงินสด เช่น ค่าเสื่อมราคา ค่าตัดจำหน่าย หนี้สูญ เป็นต้น
CAPEX = Capital Expenditure หรือ รายจ่ายเพื่อการลงทุน เช่น เงินลงทุนในซื้ออาคาร เครื่องจักร อุปกรณ์ เพื่อใช้ในการดำเนินงานของธุรกิจ

ตัวอย่างการวิเคราะห์กระแสเงินสดอิสระ

ยกตัวอย่างบริษัท XYZ ที่มีกำไรสุทธิ 100 ล้านบาท แต่มีค่าเสื่อมราคา 50 ล้านบาท เงินลงทุนในโรงงานใหม่ 80 ล้านบาท และเงินทุนหมุนเวียนเพิ่มขึ้น 20 ล้านบาท

กระแสเงินสดอิสระของบริษัทคือ (100+50-20) – (80) = 50 ล้านบาท

แสดงให้เห็นว่าบริษัทนี้มีความสามารถในการสร้างกระแสเงินสดจากการดำเนินงานมากกว่าความต้องการในการลงทุนและเงินทุนหมุนเวียน

กระแสเงินสดอิสระของบริษัทบอกอะไรบ้าง?

กระแสเงินสดอิสระ (FCF) ของบริษัทเปรียบเสมือนสัญญาณบ่งชี้สุขภาพทางการเงินและสัญญาณอันตรายที่อาจเกิดขึ้นในอนาคตได้ โดยสามารถบ่งบอกประเด็นสำคัญได้ดังนี้

ความสามารถในการทำกำไร
ความยืดหยุ่นทางการเงิน
การเติบโตในอนาคต หากบริษัทมี FCF สูงอย่างสม่ำเสมอ แสดงว่ามีศักยภาพในการขยายธุรกิจหรือลงทุนในโอกาสใหม่ๆ ได้
สัญญาณเตือนภัยทางการเงิน หาก FCF ติดลบเป็นระยะเวลานาน อาจเป็นสัญญาณบ่งชี้ถึงปัญหาทางการเงิน การไร้ความสามารถในการทำกำไร หรือบ่งบอกว่าบริษัทมีการทุจริตทางบัญชี

ข้อดีของการใช้กระแสเงินสดอิสระในการวิเคราะห์

แสดงถึงกระแสเงินสดที่แท้จริงของธุรกิจ ไม่ใช่แค่ตัวเลขกำไรที่สามารถถูกบิดเบือนได้
ยากต่อการปลอมแปลงหรือตกแต่งบัญชี ยกตัวอย่างข้อมูลกระแสเงินสดที่ถูกปลอมแปลงของ Enron ในช่วงปี 1994-1999 แสดงให้เห็นภาพที่ตรงกันข้ามระหว่างกำไรสุทธิที่เติบโตอย่างต่อเนื่องกับกระแสเงินสดอิสระที่ติดลบอย่างรุนแรง ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนภัยทางการเงินที่สำคัญ แต่กลับถูกมองข้ามไปจากนักลงทุนส่วนใหญ่

ข้อมูลกระแสเงินสดของ Enron ในช่วงปี 1994-1999 และนำไปสู่การล้มละลาย

สรุป

กระแสเงินสดอิสระ (Free Cash Flow) เป็นตัวที่แสดงถึงความสามารถในการทำกำไรและสร้างเงินสดของบริษัท บ่งบอกสุขภาพการเงิน โอกาสการเติบโต และสัญญาณเตือนภัยทางการเงิน ซึ่งยากต่อการปลอมแปลงหรือตกแต่งบัญชี จึงเป็นเครื่องมือวิเคราะห์ที่สำคัญสำหรับนักลงทุน